“Het site assessment dat KienIA uitvoerde geeft een goed beeld van waar we nu staan”
Binnen waterschappen wordt gebruikgemaakt van uiteenlopende grote en kleinere machines. Veel van deze machines zijn al tientallen jaren in gebruik en werken 24/7. Op technisch gebied worden ze goed onderhouden en regelmatig gereviseerd, maar hoe zit het met de machineveiligheid? Veiligheidswet- en regelgeving gaat tenslotte ook met zijn tijd mee. Joost van den Assem, hogere veiligheidskundige bij Waterschap De Dommel ging met deze vraag aan de slag. Hij zocht de samenwerking met KienIA om in korte tijd een onderbouwd beeld te krijgen van de machineveiligheid binnen De Dommel en dit onderwerp verder onder de aandacht te brengen binnen de organisatie.
Joost van den Assem werkt inmiddels zeven jaar bij Waterschap De Dommel. Hij is van oorsprong werktuigbouwkundige en startte bij het waterschap als onderhoudsadviseur. Hij hield zich bezig met het oplossen van dagelijkse problemen om zo processen verder te optimaliseren. Hierbij viel het hem op dat machineveiligheid en CE-markering van machines niet altijd werden meegenomen binnen projecten. Drie jaar geleden stond het waterschap aan de vooravond van een aantal grotere nieuwbouw- en renovatieprojecten. Dit leek Joost een goed moment om naast het functionele aspect ook direct de veiligheid optimaal in te richten. Joost, inmiddels hogere veiligheidskundige, ging hier samen met de projectteams, mee aan de slag.
Waar staan we op het gebied van veiligheid?
Joost: “Binnen het waterschap is continuïteit een must. Wanneer machines binnen bijvoorbeeld onze rioolwaterzuiveringen stilvallen, heeft dit grote gevolgen. Daarom maken we veelal gebruik van robuuste machines, die lang mee gaan. Hier is op zich niets mis mee, maar de techniek verandert wel in de loop der jaren. Hetzelfde geldt voor de wet- en regelgeving op het gebied van veiligheid. Het is dan ook belangrijk om deze machines niet alleen functioneel te onderhouden en reviseren, maar ook te zorgen dat de (machine)veiligheid up-to-date blijft.”
Om dit laatste onderwerp binnen Waterschap De Dommel de aandacht te geven die het verdient schreef Joost een beleidsstuk. “Naar aanleiding hiervan stelde de directie vragen wat ons beleid op het gebied van veiligheid precies inhoudt en waar we staan op dit gebied. Belangrijke, maar ook omvangrijke vragen. We hebben namelijk acht rioolwaterzuiveringen met diverse machines, en daarnaast ook gemalen, stuwen en bijvoorbeeld ook tractoren en maaiboten. Ontzettend veel en veel verschillende machines dus! Het uitzoeken waar we staan is hierdoor een omvangrijke klus. Daarom vroeg ik KienIA om hierbij te helpen.”
Snel een onderbouwd beeld
“Ik kende Leroy Dekker, machineveiligheidsspecialist bij KienIA, vanuit het verleden en had eerder prettig met hem samengewerkt”, vertelt Joost verder. “Ook werkten we binnen het waterschap al vaker samen met KienIA op het vlak van industriële automatisering.” Leroy Dekker van KienIA: “Joost belde mij met de vraag of wij konden helpen om meer inzicht te krijgen in de staat van machines en installaties op het gebied van machineveiligheid. Hier wilden wij graag bij helpen. Het beoordelen van de veiligheid kan ontzettend uitgebreid, maar vanwege de omvang van het machinepark zou dat een erg langdurige en kostbare operatie worden. Het doel was juist om in een korte tijd tot een onderbouwd beeld te komen: met site assessments.”
Kennis van zaken
Samen bepaalden Waterschap De Dommel en KienIA de aanpak en stelden ze een inspectielijst op. Leroy: “Niet met als doel om deze daadwerkelijk te hanteren, maar om het toepassingsgebied af te bakenen. We kijken naar machineveiligheid en arbeidsveiligheid, maar doen bijvoorbeeld geen analyse van de veiligheidsfuncties van besturingen. Het uitvoeren van een site assessment lijkt misschien gemakkelijk, maar dat is het niet. Juist omdat we niet aan de hand van een checklist werken, is het heel belangrijk dat je écht kennis van zaken hebt. Alleen zo kun je de staat van de veiligheid goed beoordelen. Wij hebben niet alleen veel parate kennis en ervaring, maar ook een soort zesde zintuig ontwikkeld op dit vlak.”
Eerste bevindingen
KienIA voerde in eerste instantie inspecties uit bij twee grote en twee kleinere rioolwaterzuiveringen. “Bij de oudere machines viel het ons op dat deze functioneel inderdaad prima werken, maar voor wat betreft de machine- en arbeidsveiligheid wel achterblijven ten opzichte van de hedendaagse industrie”, vertelt Leroy. “We kijken nu hoe we dit in kunnen halen.” Joost vult aan: “Ook de beoordeling van nieuwere machines was interessant. Hierbij vertrouwt het waterschap op het werk van machinefabrikanten, maar ook die kunnen fouten maken. Met het oog op de zorgplicht is het daarom ook op dit vlak belangrijk om scherp te blijven. Ook moeten we alert zijn op de aanpassingen die we zelf maken. Soms doen collega’s met het oog op werkgemak zelf kleine aanpassingen zonder dat ze beseffen dat dit van invloed kan zijn op de veiligheid.”
Resultaat
De site assessments geven Waterschap De Dommel een feitelijk beeld van waar het nu staat. Joost: “Op basis hiervan kunnen we beslissen of en waar we actie moeten ondernemen. De bevindingen die zijn gedaan geven een feitelijk overzicht per locatie, ruimte en machine. Hierdoor ontstaat een onderbouwd totaalbeeld van de staat van de verschillende locaties. Op basis hiervan kunnen we onze aandacht richten waar deze nodig is. Naast inzicht over het machineareaal, zorgt dit project ook voor bewustwording – zowel van de omvang van het areaal als de kansen om te verbeteren. Het traject doet iets met de organisatie. Dat is mooi!”.
Naast een rapportage met bevindingen, stelde KienIA ook een managementrapport op. Dat KienIA toelichtte aan de directie en het bestuur van Waterschap De Dommel. Leroy: “Zo ontwikkelden we ons van een partij die helpt met een specifiek vraagstuk naar een partij die helpt om een traject verder te krijgen. Ook dat vinden we erg leuk om te doen.”
Nieuwe stappen
Uit het feit dat de samenwerking een gevolg krijgt, blijkt wel dat het waterschap deze positief heeft ervaren. Joost: “De samenwerking met Leroy en zijn collega’s Jeroen Mols, Teijn Salet en Niels Kok was erg prettig. We hebben hard gewerkt samen, maar ook veel gelachen. Het team van KienIA heeft de specifieke technische kennis en expertise op het gebied van machineveiligheid, richtlijnen en normen in huis die ik miste binnen het waterschap. Ik kan deze mensen met een gerust hart zelfstandig de inspecties op onze locaties laten uitvoeren. KienIA ontlast ons als waterschap en daarbij is het fijn om te kunnen sparren met mensen die door dezelfde bril kijken en goed mee kunnen denken. Samen kunnen we de bevindingen bovendien beter presenteren. We gaan nu aan de slag met het beoordelen van de overige locaties, maar KienIA werkt ook mee aan een integraal machineveiligheidsplan.”